Ollu mearrasámi guolásteaddjit massigohte guolástanvuoigatvuođaid jagi 1989 rájes go ođđa guolástuspolitihkka álggahuvvui. 

Eiseválddit ásahedje ovttaskas bivdoeriid vástádussan badjelmeare bivdui. Juoga mii dagahii ahte stuorát ja riggábut guolásteaddjit oste eriid ja duvdiledje smávit, báikkálaš guolásteddjiid eret, seammás go fápmu čohkkejuvvui olggobeale riddo- ja vuotnaguovlluin. 

Earrevuogádat lea gievrras ruđalaš návccaide boahtán buorrin, ja mearrasámi nuorra guolásteddjiide lea dadjat dal jo veadjemeahttumin beassat guolásteapmái. 

I 2023 duođaštii Duohtavuođa- ja soabahankommišuvnna rappoarta máŋga roavva ovdamearkka mo mearrasámi guolásteaddjit leat bálkestuvvon gáddái. Kommišuvdna ávžžuhii fas roggat Riddoguolástan rappoarta 2008 “Retten til fiske i havet utenfor Finnmark” ja čuovvulit daid evttohusaid maid lávdegoddi buvttii. 

Lávdegoddi evttohii earret eará lága bokte nannet mearrasámi vuoigatvuođa guolástit mearas olggobealde Finnmárkku. Vuoigatvuohta mii lea historjjálaš geavaheami, álbmotrievtti ja vuoiggalašvuođa vuođul. Muhto mii lea geavvan dan rájes? 

Dál lea áigi digaštallat: 

Leago riddoguolástanlávdegotti historjjálaš bargu bálkestuvvon? Vuoi leago ain doaivva mearrasámi guolásteddjiide? 

Panelaságastallan lea ovttasbargu mearrasámi ealáhusorganisašuvnnain, Bivdduin.